Derivaten zijn instrumenten die worden ingezet om de risico’s van de handel in bepaalde producten zoals aandelen of grondstoffen te verkleinen. Een derivaat heeft namelijk een vooraf vastgestelde waarde. Natuurlijk kan dat zowel voordelig als nadelig uitpakken. Je kunt een derivaat kopen voor verschillende producten, zoals
- De koers van aandelen van een bedrijf
- De prijs van een bepaalde grondstof
- De voorspelling over een bepaald bedrijf, zoals een grote order of juist een faillissement
- De ontwikkeling van de rentestand
- De koers van valuta
Als je wilt handelen met derivaten is het belangrijk dat je je goed verdiept in de situatie voordat je de aankoop doet.
De geschiedenis van de derivatenhandel
De handel in derivaten bestaat al eeuwenlang. In de 17e eeuw werden er al derivaten verhandeld op de Amsterdamse effectenbeurs, één van de oudste beurzen ter wereld die al aan het begin van de 17e eeuw werd opgericht. De handel in opties is en was de voornaamste vorm waarin er in derivaten werd en wordt gehandeld. Ook op de beurs in Londen worden derivaten al sinds de 17e eeuw verhandeld.
Goede financiële kennis is essentieel voor handel in derivaten
Hoewel het risico bij derivaten wat kleiner is dan bij bijvoorbeeld opties, blijft het belangrijk dat je je goed verdiept in de situatie van een bedrijf, grondstof of de rente- of valuta ontwikkeling. Doe je dat niet dan kun je flink de mist in gaan. Als je een derivaat koopt op de voorspelling dat de koers van het aandeel van een bedrijf licht zal stijgen en het blijkt dat het aandeel juist fors stijgt, omdat het bedrijf een grote buitenlandse order heeft binnengehaald, dan had je met de handel in de aandelen natuurlijk veel meer kunnen verdienen. Blijkt echter dat de kwartaalcijfers van datzelfde bedrijf tegenvallen bij de verwachting dan is de kans groot dat je derivaat meer oplevert dan wanneer je aandelen had gekocht.
De rente is al jaren extreem laag
Omdat banken gemakkelijk aan geld kunnen komen om te investeren is de rente wereldwijd al vele jaren extreem laag. Dit merk je vooral aan de rente op je spaargeld die zo goed als nihil is. Daarom zoeken mensen ook steeds vaker naar andere manieren om hun vermogen te laten groeien. Dit kan onder andere door te handelen in derivaten. Dit is wel een manier van vermogensopbouw waar je de nodige tijd in moet steken, want het vraagt goede kennis van het product waarvoor je derivaten wilt kopen. Zomaar lukraak wat aankopen en zien waar het schip strandt is vaak niet de manier om aan verantwoorde groei van je vermogen te doen.
Bestudeer dagelijks het financiële nieuws
Wil je succesvol handelen in derivaten dan is het belangrijk om het financiële nieuws te volgen. Je moet immers weten wat er speelt in de wereld om goede keuzes te maken. Dit kun je doen door online of via de krant de ontwikkelingen op de financiële markt te volgen. Mensen die fanatiek in derivaten handelen maken er een sport van om het nieuws te scannen op items die mogelijk interessant kunnen zijn bij de handel in derivaten en hier hun keuzes op te baseren.
Forward en future derivaten
Future en forward derivaten worden gebruikt voor relatief eenvoudige producten. Je kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan de koers van een aandeel. Op basis van een verwachting wordt een prijs voor het derivaat afgesproken. Dit kan positief of negatief uitpakken. Als de prijs van het aandeel op de vervaldatum van het derivaat hoger is dan de voorspelling dan heb je pech gehad. Is de koers lager dan krijg je toch het afgesproken bedrag betaald en heb je dus geluk gehad.
Optie derivaat
Wanneer je een optie derivaat hebt dan heb je de keuze of je wel of niet tot koop of verkoop. Je kunt dat laten afhangen van de prijs die op dat moment actueel is. Kopen doe je natuurlijk het liefst als de prijs zo laag mogelijk is en verkopen als de prijs hoog genoeg voor je is. De handel in opties is wel aan regels gebonden. Hier moet je je wel goed in verdiepen voordat je je aan de optiehandel waagt.
Derivaten worden ook door bedrijven gebruikt
Niet alleen beleggers gebruiken derivaten, ook bedrijven maken er gebruik van. Zo kan een luchtvaartmaatschappij derivaten kopen om op die manier tegen een gegarandeerde prijs kerosine voor de vliegtuigen in te kunnen kopen. Ook hier geldt dat de maatschappij verlies lijdt als blijkt dat de prijs ineens daalt vanwege overschot op de markt of het wegvallen van vluchten zoals gebeurde tijdens de coronacrisis in de eerste maanden van 2020. Een boer kan bijvoorbeeld met behulp van derivaten de prijs voor zijn gewassen veilig stellen. Op die manier weet hij vooraf dat hij een zekere prijs krijgt voor zijn groente, fruit, zuivel of vlees. Op die manier is het gemakkelijker om een bedrijf te runnen.
Hoe verloopt de handel in derivaten?
De handel in derivaten vindt op twee manieren plaats. Dit gebeurt via de beurs, waarbij de aandelenbeurs garant staat voor de uitbetaling. Daarnaast zijn er bedrijven die onderling in derivaten handelen. Dit wordt OTC, oftewel Over The Counter, genoemd. Hierbij is het risico groter, omdat soms niet duidelijk is of één van beide partijen wel aan de financiële verplichtingen kan voldoen. Maar doorgaans gaat het om grote financiële instellingen die uiteraard grondig wederzijds onderzoek doen voordat ze met elkaar in zee gaan.
Grote risico’s bij de handel in derivaten
De handel in derivaten kan grote risico’s met zich meebrengen. Als het gaat om kleine bedragen zijn de risico’s nog wel te overzien. Maar als het gaat om OTC derivaten waar grote bedragen mee gemoeid zijn dan kan dit verstrekkende gevolgen hebben. De waarde van zo’n derivaat is namelijk uitsluitend gebaseerd op wat er tussen partijen is afgesproken. De waarde is dus in principe 0, er is geen enkele zekerheid. Als de situatie verkeerd uitpakt kan dat tot gevolg hebben dat de waarde van het derivaat soms geheel moet worden afgeschreven. Als het dan om miljoenen euro’s gaat dan is de schade groot.
